Apple Lisa personal computer vandaag 35 jaar oud

Ontstaan van de Apple Lisa

In 1978 startte Apple met haar Lisa-project, onder leiding van Steve Jobs. Een jaar later bezocht de oprichter van Apple de fabriek van Xerox. Dit werd een bezoek met grote gevolgen. Steve Jobs was zo onder de indruk van de Xerox Alto, ’s werelds eerste computer met muis, desktop, grafische gebruikersinterface (GUI) en zelfs een ethernetpoort, dat de Amerikaan opdracht gaf een Apple computer te ontwikkelen gebaseerd op de Alto.

Het Lisa-project zou in totaal zeven jaar in beslag nemen, alvorens in 1983 de eerste Lisa computer geïntroduceerd werd voor de zakelijke gebruiker. Het was een krachtige personal computer en tevens de eerste computer met een GUI en een muis die voor het grote publiek toegankelijk werd.

Overigens was Steve Jobs niet de enige die een bezoek bracht aan het innovatieve Amerikaanse bedrijf Xerox, vandaag de dag beter bekend van haar printers en kopieermachines. Ook de topman van Microsoft, Bill Gates, heeft de Xerox computer als basis gebruikt voor haar Dos en Windows computer systemen.

Specificaties van de Lisa computer

Officieel is de naam Lisa een afkorting van Local Integrated Software Architecture. Steve Jobs eerste dochter heet echter ook Lisa. Hoewel Apple altijd heeft ontkend dat dit er iets mee te maken heeft, wordt er toch wel algemeen aangenomen dat dit niet geheel toeval was.

De Apple Lisa werd voorzien van hoogstaande technische specificaties, ook al kunnen we ons daar vandaag de dag weinig meer van voorstellen. De computer werd uitgerust met een Motorola 68000 CPU met 512KB tot 1MB RAM geheugen. Daarnaast waren er twee dubbelzijdige floppy drives geïntegreerd, met 871KB opslagcapaciteit per stuk.

Had je meer geheugen nodig? Geen probleem, dan kon je gebruik maken van de optionele externe Apple ProFile harde schijf die in twee capaciteiten werd aangeboden; 5MB en 10MB.

Eerste Apple PC voor de zakelijke markt

De Apple Lisa behoorde tot de eerste PCs met een gebruikersinterface. Hierdoor werd het mogelijk om niet langer uitsluitend tekst weer te geven op de computer, maar ook grafische beelden. Ook konden programma’s voor het eerst voorzien worden van icoontjes. Met name de NASA werd een belangrijke afnemer van de Apple Lisa.

Het besturingssysteem van de Lisa bood multitasking en virtueel geheugen. Virtueel geheugen was nog niet eerder toegepast op een computer. Door het gebruik van virtueel geheugen, gekoppeld aan een langzamer disk-systeem werd het systeem echter wel vaak als traag ervaren.

Als zakelijke computer werd de Lisa geleverd met twee gebruikersmodi: het Lisa Office System en de Workshop. Het Lisa Office System was de GUI-omgeving voor de eindgebruikers. De Workshop was een ontwikkelomgeving, die bijna volledig tekst-gebaseerd was, ook al gebruikte het een GUI-tekstverwerker. Om programma’s te maken voor de Lisa moesten bedrijven extra software bestellen, want het was niet mogelijk om op de Apple Lisa zelf software te ontwikkelen.

Concurrentie van IBM computers

De Lisa was een computer met veel potentie, maar er waren ook zeker wat minpunten, waardoor de computer nooit een groot succes is geworden. De Lisa 1 computer koste destijds zo’n $10.000, dit was voor de meeste bedrijven simpelweg een te hoog prijskaartje, ondanks de innovatieve interface.

Zeker omdat IBM indertijd goedkopere computers aanbood voor de zakelijke markt, die bovendien minstens net zo snel waren. Mede daarom werd de Lisa 1 na een jaar al vervangen door de Lisa 2.

Introductie van de Apple Lisa 2

De Lisa 2 had een vergelijkbaar design, kostte nog maar de helft van het geld en werd voorzien van een nieuwe micro-diskettedrive van Sony, waardoor de computer tevens sneller was dan zijn voorganger. Klanten die een Lisa 1 computer hadden gekocht mochten van Apple gratis upgraden naar de nieuwe Lisa 2.

Apple Lisa voorloper van de Apple Macintosh

De Lisa computer heeft uiteindelijk ook geen lang leven gekend. Want in 1984 zag de Amerikaanse fabrikant tevens kans om de Apple Macintosh te introduceren. Net als de Apple Lisa werd de Macintosh voorzien van een grafische interface en een muis. Deze 9-inch zwart/wit computer was met een prijs van $2500 USD nog eens aanzienlijk goedkoper dan de Lisa 2.

Oude Apple computers bekijken in het Computer Museum in Zwolle

Vind je het leuk om al die oude beestjes eens bij elkaar te zien? Zowel de Apple Lisa 2 als de Apple MacIntosh staan tentoongesteld in het computer museum in Zwolle. Ook de oude IBM computers zijn hier te vinden.

Het Bonami SpelComputer Museum in Zwolle beschikt over Nederlands grootste collectie computers en spelcomputers. Een groot deel van de tentoongestelde apparaten kun je als gebruiker werkend aanschouwen en zelfs mee spelen.