Dark ride attracties en spookhuizen in Nederlandse pretparken

Wat is een dark ride?

Een dark ride is een indoor pretparkattractie. Hierbij nemen de bezoekers plaats in een karretje dat hen door verschillende scènes heen loodst. Typisch voor dit soort attracties is dat ze rijkelijk gedecoreerd zijn. Daarnaast omvatten ze vaak ook muziek en andere speciale effecten.

De terminologie dark ride wordt gebruikt voor alle attracties van dit type. De term verwijst echter naar attracties waarbij de scènes verlicht worden door middel van blacklights. Hierbij krijgt de decoratie een fluorescerende kleur, zodat enkel dit zichtbaar is tijdens een ritje in de attractie.

Attracties die gebruik maken van deze technologie zijn onder andere Snow White’s Scary Adventures in Disneyland Parijs en Alice in Wonderland in Disneyland Anaheim. De term wordt vandaag echter gebruikt voor alle attracties in deze categorie, met of zonder blacklight en fluokleuren.

Geschiedenis van de attractie

Disney is bekend om zijn uitbundig gedecoreerde dark rides. Denk maar aan ‘the Little Mermaid: Ariel’s Undersea Adventure’ of ‘Pirates of the Caribbean’ in diverse Disney-pretparken. Graag claimen ze dan ook de uitvinder te zijn van de dark ride. Niets is echter minder waar.

Lang voor er sprake was van Disneyland of zelfs Mickey Mouse bestonden er al dark rides. In de Verenigde Staten was de ‘Old Mill Ride’ de eerste moderne dark ride. Ze werd in diverse pretparken gebouwd. Later werd deze verbeterd en zelfs gecommercialiseerd door diverse bedrijven.

In Europa kenden we onder andere ‘le Royaume Merveilleux’. Deze indoor attractie was een mengelmoes van een langzame achtbaan en een dark ride. Deze attractie stond onder andere in het tijdelijke pretpark la Plaine d’Attractions op de Wereldtentoonstelling van Brussel in 1910.

Dark rides in de wereld

Om het nog moeilijker te maken bestaan er verschillende soorten dark rides. Het type attractie wordt bepaald door het soort transportsysteem van de karretjes. Een populair type is onder andere de dark water ride, zoals Fata Morgana in de Efteling en de afgebroken Los Piratas in Bellewaerde.

Er bestaan ook hangende dark rides zoals Peter Pan in Disneyland Park. Een Omnimover-ride is dan weer populair omwille van zijn hoge capaciteit. De karretjes vormen namelijk een oneindige lus zoals bij Carnaval Festival in de Efteling of Buzz Lightyear Laserblast in Disneyland Park.

Er bestaan ook Trackless dark rides zoals Ratatouille in het Walt Disney Studios Park. Een variant op al deze dark rides is de interactieve dark ride. Door de toevoeging van bijvoorbeeld laserpistolen kunnen de passagiers een bepaalde actie in de attractie triggeren of punten scoren.

Nederlandse pretparken met een dark ride attractie

Nederland stelt het vrij goed wat betreft het aantal dark rides. De Efteling in Kaatsheuvel is de grote voortrekker daarin. Het pretpark heeft maar liefst vier dark rides. Een mooi aantal, maar het kan nog beter. Disneyland Park in Parijs heeft er bijvoorbeeld zeven, waaronder Phantom Manor.

Ook Europa-Park in Duitsland doet het erg goed wat betreft het aantal dark rides. Je kan er onder andere Piraten in Batavia vinden. Een dark ride die geïnspireerd is op de Nederlandse piraten en kolonisten. Ook in het Duitse pretpark Phantasialand zijn er enkele leuke dark rides te vinden.

Los van de Efteling zijn er nog enkele dark rides in andere pretparken te vinden in Nederland. Zo is er Discovery Club in Avonturenpark Hellendoorn en Wild West Adventure in Attractiepark Slagharen. Daarnaast zijn er ook een drietal parken die een Spookslot-attractie hebben.

Carnaval Festival in de Efteling

Carnaval Festival opende in 1984 en gebruikt het Omnimover-systeem. De karretjes van deze attractie vormen dus een oneindige lus. Hierdoor heeft Carnaval Festival een grote capaciteit. Moet men via een draaiende schijf instappen, aangezien de karretjes niet stoppen.

In Carnaval Festival maken de bezoekers van de Efteling een reis rond de wereld. Daarbij komt men in verschillende landen en maakt men kennis met de lokale folklore. Alle figuren van de attractie hebben een opvallende rode neus. Misschien om aan te tonen dat we allemaal gelijk zijn?

Ook de muziek van Carnaval Festival is erg catchy. Leuk is dat deze een andere insteek krijgt, telkens je een ander land bezoekt. Je kan de attractie vinden in het Reizenrijk, vlak naast indoor achtbaan Vogel Rok. De wachtrij is over het algemeen vrij kort dankzij de grote capaciteit.

Discovery Club in Avonturenpark Hellendoorn

Discovery Club is een attractie in Avonturenpark Hellendoorn. Het is tevens de enige interactieve dark ride van het land. Ze opende in 1999 en werd gebouwd door de Duitse attractiebouwer Mack Rides. De attractie is 135 meter lang, telt 10 voertuigen en duurt 3 minuten.

Discovery Club omvatte tot 2007 een voorshow waarin het verhaal verteld werd. Het verhaal gaat dat er een experiment in het huis van de professor misgelopen is. Daarom roept hij de hulp in van de bezoekers. Ze dienen met behulp van pistolen de losgeslagen objecten weer rustig te krijgen.

Het gebouw van Discovery Club stelt het landhuis van de professor voor. Het kan gevonden worden achteraan in het pretpark, aan Bella’s Pleintje. Vlak voor de attractie staat er nog een kleine speeltuin. En even verder ligt indoor familieachtbaan Rioolrat van attractiebouwer Vekoma.

Attractie Fata Morgana in de Efteling

De Efteling domineert de lijst van Nederlandse pretparken met een dark ride attractie. Fata Morgana werd gebouwd in 1986 en kostte destijds maar liefst € 6,8 miljoen. Hij werd gebouwd door de Zwitserse attractiebouwer Intamin Amusement Rides. Deze kennen we ook van onder andere Red Force, Europa’s snelste achtbaan.

Zoals de naam zegt is Fata Morgana een denkbeeldige stad met toch wel heel wat kenmerkende elementen. In de attractie maken de passagiers namelijk een reis door de Sprookjes van 1001-Nacht. De Arabische sfeer wordt onder andere opgeroepen dankzij muziek en geur.

Fata Morgana is een dark water ride, de passagiers nemen dus plaats in boten die door een waterbaan varen. De baan is 285 meter lang en het duurt 8 min. om de attractie te doorlopen. De boten worden trouwens niet voortgestuwd door het water, maar door een touw voortgetrokken onder water.

Droomvlucht in de Efteling

Droomvlucht is de derde dark ride van de Efteling. Hij opende in 1993 en werd gebouwd door verschillende aannemers. Het is de enige hangende dark ride van het land. Hij is 425 meter lang en duurt een kleine 6 minuten. Leuk is dat de karretjes een snelheid van wel 20 km/u. behalen.

Droomvlucht is een tocht door een wondere droomwereld heen. Deze is verdeeld in verschillende kamers die een ander tafereel voorstellen. In deze kamers kom je oog in oog te staan met diverse fantasiewezens. Denk maar aan een eenhoorn, elfjes, bosgeesten en pratende bomen.

Droomvlucht moest trouwens oorspronkelijk openen voor de 40^e verjaardag van het park. Door problemen met het systeem opende hij echter een jaar later. De attractie kan gevonden worden in het Marerijk. In dit gebied staan ook attracties zoals Villa Volta en het Anton Pieckplein en natuurlijk het Sprookjesbos.

Spookhuis in Familiepark Drievliet

Het Spookmuseum is de enige dark ride van Familiepark Drievliet in Den Haag. Het is een klassiek spookhuis, zoals we die van de kermis kennen. Wanneer deze dark ride exact gebouwd werd is onbekend. Heel recent is deze attractie echter niet en ze kreeg dan ook al meerdere updates.

Voorheen ging de attractie door het leven als het Spookslot. In 2009 kreeg hij een grote update en drie jaar later werd de hele attractie helemaal ingericht naar een Egyptisch museum. Sindsdien heet hij dan ook het Spookmuseum. Al refereert het park soms zelf nog naar het Spookslot.

Leuk is dat het park enkele acteurs toevoegt aan de attractie tijdens Halloween. Dit zorgt voor extra schrikeffecten. Buiten het Halloweenseizoen zijn de scénes echter niet bijzonder angstaanjagend. Deze kleine dark ride kan dan ook eerder gezien worden als een familieattractie.

Spookslot in pretpark Julianatoren

Het Spookslot in Julianatoren is vergelijkbaar met het Spookmuseum in pretpark Drievliet. Beide attracties zijn al op leeftijd en blinken niet uit in schrikeffecten of decoratie. Toch hebben dit soort attracties zeker hun charme. Daarnaast zijn ze ook steeds toegankelijk voor kinderen.

Het Spookslot van Julianatoren doet het echter wel beter dan het Spookmuseum. De attractie duurt driemaal zo lang en heeft heel wat meer decoratie. Ook leuk is de niet zo gebruikelijke trein. Anders dan de meeste spookhuizen rijden de gondels in een aaneengeschakelde trein door de attractie.

Dark ride in de Valkenier

Ook Pretpark de Valkenier heeft een soortgelijke dark ride als het Spookmuseum in Drievliet. Het Spookkasteel kreeg door de jaren heen verschillende updates. Het blijft echter een vrij sober aangeklede attractie. Ook de schrikmomenten zijn vaak te laat of te vroeg afgesteld.

Het Spookkasteel kan achteraan in het pretpark gevonden worden, vlak naast de Achtbaan. Een ritje duurt om en bij de 60 seconden en is zonder problemen te doen met kleine kinderen. In tegenstelling tot het Spookslot in Julianatoren neem je hier wel plaats in individuele karretjes.

Symbolica in de Efteling

De Symbolica dark ride in de Efteling is de meest hoogstaande dark ride van Nederland. De attractie maakt gebruik van hypermoderne technologie. Ze laat op die manier dan ook de meeste andere attracties in deze lijst ver achter zich. Zeker op gebied van de ondersteunende technieken.

Symbolica is de enige dark ride in het land die gebruikt maakt van een trackless ride-systeem. Er zijn dus geen sporen zichtbaar tijdens de rit. Leuk is dat dit systeem gebouwd werd door de Nederlandse attractiebouwer ETF Rides. Ook bekend van Challenge of Tutankhamon in Walibi Belgium.

Deze attractie neemt zijn passagiers mee door de wondere wereld van tovernar Pardoes. Men kan bij aanvang van de rit trouwens zelf kiezen uit drie verschillende routes. Zo is de herhalingswaarde van deze pretparkattractie toch aanzienlijk hoger dan bij vele andere dark rides.

Wild West Adventure in Slagharen

Wild West Adventure in Attractiepark Slagharen is een bijzonder unieke attractie. Het betreft een dark water ride in de vorm van ronde boten. De attractie lijkt dan ook op een rapid river zoals Piraña in de Efteling. Niets is echter minder waar, dit is een dark ride van de zuiverste soort.

Passagiers van Wild West Adventure varen langs verschillende taferelen uit het wilde westen. Denk maar aan bizons, indianen en natuurlijk ook cowboys. Het is een erg sfeervolle attractie met diverse animatronics. Ze duurt een dikke 5 minuten, is ruim 260 meter lang en kostte € 500.000.

Wild West Adventure werd gebouwd door de Duitse attractiebouwer Mack Rides en opende in 2000. Deze fabrikant kennen we onder andere ook van Lost Gravity in Walibi Holland. De decoratie kwam dan weer van Heimo, die ook verantwoordelijk was voor King Kong in Bobbejaanland.

Spoorweg museum

Buiten de Nederlandse pretparken zijn er nog enkele attracties die minder bekend zijn bij het grote publiek. Zo is Stalen Monsters van het Spoorweg museum in Utrecht een verrassend leuke attractie voor jong en oud. De attractie bevat dan ook enkele bijzonderheden die nergens anders te vinden zijn.

Zo is het verhaal van de attractie uniek in pretparkland. Waar anders reis je door de nostalgische wereld van de stoomtreinen? Het verhaal begint al tijdens de wachtrij waar bezoekers dienen te wachten bij een rood sein. Vervolgens nemen ze plaats in een heuse mijntrein.

Maar er is meer. Het bijzondere aan Stalen Monsters is de unieke vrijeval tijdens de rit. Daarbij maakt het treintje letterlijk een afdaling van enkele meters. Niet tegen een rotvaart natuurlijk. Deze sfeervolle dark ride duurt om en bij de 3 minuten en is toegankelijk voor het hele gezin.

Gesloten pretparkattracties

Pretparkattracties bestaan jammer genoeg niet voor altijd. Vraag dat maar aan Mia and Me. Deze attractie was te vinden in Yumble Roermond. Het was een interactieve shooter met 3D-schermen. Al na vier maanden sloot het park de deuren en daarbij ook de pas gebouwde dark ride.

Ook dark ride Expeditie Tijdreis in Ecodrome Zwolle is verleden tijd. Daarin maakten de passagiers een reis door de tijd. Ze kwamen onder andere oog in oog te staan met lang verdwenen wezens zoals dino’s. In 2012 sloot Ecodrome de deuren, wat het einde van de dark ride betekende.

Ocean of Darkness is wellicht de bekendste gesloten dark ride van Nederland. Deze attractie – ook bekend als Nautilus – was sinds 1968 te vinden in Attractiepark Slagharen. Hij nam zijn passagiers mee in een diepzeeduiker. In 2012 sloot hij de deuren om plaats te maken voor Jules Verne Adventureland.