Is Samsung betrokken bij diefstal affaire ASML?

Grootschalige diefstal en de rechtszaak

In 2015 hebben enkele medewerkers met een Chinese en Amerikaanse nationaliteit (allemaal geboren in China) informatie gestolen van Brion, een Amerikaanse dochteronderneming van ASML. Het ging om broncodes, software, prijsstrategieën en geheime gebruikershandleidingen.

Het duurde tot 2016 alvorens ASML de diefstal zelf ontdekte. Het bedrijf koos vervolgens voor een actieve benadering, door de weg naar de rechter te zoeken en opdracht te geven voor een grootschalig extern geleid onderzoek naar de daders achter deze spionage / diefstal zaak. Als snel kwam XTAL in beeld, een jonge concurrent in Amerika.

In november 2018 deed de rechter in Californië uitspraak. In het vonnis staat vermeld dat ASML in het gelijk wordt gesteld en XTAL als dader wordt aangemerkt – bekijk hier het verloop van de rechtszaak. De ex-werknemers hebben de gestolen informatie gebruikt om XTAL op te zetten. Dit bedrijf uit Silicon Valley werd opgericht in 2014 als concurrent van ASML, met geldschieters uit China en Korea. De rechter heeft het schadebedrag vastgesteld op $223.000.000 USD. Dit bedrag was dusdanig hoog voor XTAL dat het bedrijf haar faillissement moest aanvragen.

Hiermee leek de zaak te zijn afgedaan. Totdat het Financieele Dagblad op 11 april dit jaar het verhaal opnieuw aan het rollen bracht. De krant is een eigen onderzoek gestart en plaatste een artikel waarin de moedermaatschappij van XTAL werd uitgelicht. Het moederbedrijf, Dongfang Jingyuan, ontvangt steun van de Chinese staat, voor een project dat gelijkenissen toont met de activiteiten die ASML uitvoert, aldus de krant.

Als snel gingen de geruchten de ronde dat de Chinese overheid achter het spionage schandaal zou zitten. Het zou gaan om staatsspionage, erg gevaarlijk voor Nederland. Dezelfde dag nog deden meerdere Nederlandse politici uitspraak over deze zaak. ‘Nederland mag en kan zich niet laten spioneren door buitenlandse overheden’, zo was de algemene opinie.

Dezelfde dag nog kwam ASML met een verklaring naar buiten. ‘Onzin’, zo stelde Wennink. Het gaat het om een ‘rotte appel’. Geen staatsspionage, maar ordinaire bedrijfsspionage. ‘Het verhaal wordt uit z’n context getrokken’, aldus de topman. Wennink was bijzonder teleurgesteld in de Nederlandse media en de Nederlandse politiek, omdat iedereen zo snel met zijn of haar mening klaar stond, zonder alle details van de zaak te kennen.

Aangezien ASML de laatste jaren goede zaken doet met China, was het bedrijf zeker niet gebaad bij de berichtgeving dat de Chinese overheid achter de diefstal zou zitten. Bovendien zou het simpelweg onwaar zijn. Maar de Nederlandse politiek en pers bleef kritisch. Zodoende werd een uitgebreider antwoord bedwongen. Nog geen week later gaf Wennink een televisie interview aan NOS Journaal, waarna een uitgebreid interview te zien was op Nieuwsuur (di. 16 april).

Televisie interview met ASML CEO Peter Wennink

‘Wij zijn niet naïef, zo zei de topman. ‘Maar er is geen enkele aanleiding om aan te nemen dat de Chinese overheid achter de diefstal zit’, zo werd opnieuw stellig herhaald. Dit riep natuurlijk de vraag op; wie dan wel? Natuurlijk weet iedereen dat XTAL veroordeeld is voor de diefstal, maar wie zat hierachter? Wie waren hun klanten? Vervolgens deed Wennink een zeer opmerkelijke uitspraak; ‘onze grootste Koreaanse klant’. Direct werd door de interviewer gevraagd; ‘Samsung’? Waarop de reactie opnieuw was; ‘onze grootste Koreaanse klant’.

ASML zou in het verleden wel eens door Chinezen benadeeld zijn. Zo zouden ze 15 jaar geleden een volledige machine hebben geprobeerd na te bouwen, deze werkt tot op de dag van vandaag echter niet. Maar naïef zijn we zeker niet, zo vertelde de topman van ’s werelds grootste chipmachine fabrikant. Aan de beveiliging wordt tegenwoordig dan ook 4x zoveel geld uitgegeven dan voorheen. Machines worden voorzien van speciale sensoren, waardoor ASML direct een seintje krijgt als iemand elders in de wereld aan één van de machines probeert te sleutelen.

Tegen Nieuwsuur zegt Wennink het volgende; ‘Ex-werknemers hebben een mogelijkheid gezien om producten van ASML buit te maken. De ex-werknemers zijn er met de informatie vandoor gegaan en hebben een klant geïnteresseerd gekregen om met deze mensen samen te werken. Deze klant is ook gaan mee-investeren en heeft XTAL geholpen om het product te ontwikkelen’. Op de vraag; ‘die grote klant is Samsung?’ reageerde Wennink; ‘dat was een grote klant uit Korea, dat is correct’.

Wennink vervolgde zijn verhaal; ‘XTAL is opgezet in 2014. De buit is gestolen in 2015. In 2016 werd een Koreaanse aandeelhouder gevonden. En in 2017 heeft de Chinese aandeelhouder contact opgenomen met de Chinese overheid’. De Chinese overheid werd dus pas veel later bij het verhaal betrokken en heeft zodoende niets met de diefstal te maken.

Daarnaast benadrukte Wennink in het gesprek met Nieuwsuur dat de diefstal niet gepleegd is door ‘hooggeplaatste R&D medewerkers’, het betrof ook ‘geen kerntechnologie’ en het heeft ASML geen ‘significante schade’ opgeleverd. Het gaat om maximaal 0,5% van de omzet en de technologie zit helemaal aan het eind van het productenpallet, aldus Wennink.

Bekijk hier het NOS Journaal van 18:00 op dinsdag 16 april. ASML CEO Peter Wennink aan het woord vanaf minuut 10:00.

Bekijk hier de aflevering van Nieuwsuur op dinsdag 16 april. Achtergrondverhaal begint bij minuut 19:20. Wennink tien minuten aan het woord vanaf minuut 22:40.

Kort na het video interview kon je in verschillende Nederlandse kranten lezen; ‘Samsung zit achter de grootschalige diefstal van ASML’. Ook NOS schreef uitgebreid over het gesprek met ASML, zo was op de site te lezen dat ASML de afgelopen tijd ‘stevige gesprekken heeft gevoerd met de Koreaanse klant’. Ook LetsGoDigital publiceerde een artikel over de zaak omtrent ASML en Samsung Korea.

Betrokkenheid van Samsung bij het ASML schandaal

Al deze negatieve media aandacht kon Samsung vanzelfsprekend niet zomaar over zich heen laten komen. Een dag later kwam de Koreaanse fabrikant dan ook met een officiële verklaring naar buiten. LetsGoDigital ontving deze verklaring per mail, zowel in het Nederlands als in het Engels. Met de vriendelijke vraag om deze statement toe te voegen aan onze publicatie, aldus geschiedde.

Opnieuw zou het de media zijn die zich schuldig maakt aan onjuiste journalistiek. ‘We zijn zeer teleurgesteld over de berichten in de media waarin is verondersteld of zelfs gesuggereerd dat Samsung betrokken is bij enige kwaadwilligheid tegen ASML, wat niet waar is,‘ aldus Samsung.

Vanzelfsprekend heb ik Samsung teruggemaild; zo vreemd is het toch niet dat de media hier vanuit gaat als de topman van ASML zelf op nationale televisie zegt; ‘onze grootste Koreaanse klant’ was betrokken bij de diefstal. Op deze mail heb ik tot op de dag van vandaag echter geen reactie meer mogen ontvangen, noch van Samsung, noch van het mediabureau Holland van der Meij (HvdM), die ook de initiële verklaring naar ons verzonden had.

Het was wellicht de makkelijkste uitweg voor Samsung; we geven de media de schuld en daarmee laten we met name de internationale media in het duister tasten over het werkelijke verhaal. De helft zal wel geloven dat de Chinezen erachter zitten. Is het spionageverhaal hiermee opnieuw afgedaan? Daar lijkt het nog niet op.

ASML kwam opnieuw met een internationale verklaring, ditmaal van het Raad van Bestuur, hierin staat onder andere vermeld dat het XTAL’s doel was om een competitief product aan te bieden en te verkopen aan een bestaande ASML klant uit Zuid-Korea, die ook in XTAL heeft geïnvesteerd. Opnieuw is er maar één bedrijf die aan deze kwalificaties lijkt te voldoen; Samsung.

Nadat de oud-medewerkers van ASML de benodigde informatie hadden verworven en XTAL hadden opgezet was het tijd om een belangrijke klant te zoeken. Dit werd ‘de grote Koreaanse klant’. In 2016 kocht Samsung een belang van maar liefst 30% in het bedrijf. Niet bepaald een gering belang. ASML verloor Samsung vervolgens als klant voor deze software. Op andere terreinen bleven de twee bedrijven overigens wel samenwerken.

Een ander opvallend detail, datzelfde jaar heeft Samsung in september een behoorlijke hoeveelheid aandelen in ASML verkocht, zo meldde de Wall Street Journal destijds. Het ging om 6,3 miljoen aandelen, elk met een waarde van €96,23, goed voor een totaalwaarde van €606.000.000. Samsung deed in die periode dus afstand van ASML en sloot het jonge en onervaren XTAL in de armen.

Nadat Peter Wennink afgelopen dinsdag in een openhartig interview op de Nederlandse TV meermaals zei dat ‘hun grootste Koreaanse klant’ bij de spionagezaak betrokken was, ging bij menigeen een belletje rinkelen. Vanzelfsprekend dacht iedereen direct aan Samsung. Het Koreaanse Samsung is ten slotte al jaren één van ASML’s belangrijkste klanten.

Stevige gesprekken met ‘onze grootste Koreaanse klant’

Op dezelfde dag, 17 april, komt ASML echter met nóg een verklaring, hierin staat vermeld dat ASML het geheel eens is met Samsung’s reactie. Dat is toch wel erg opmerkelijk. Zal er achter gesloten deuren tijdens de ‘stevige gesprekken’ zijn afgesproken dat ASML het woord ‘Samsung’ niet in de woord mag nemen als het om deze kwestie gaat? Of is dit meer een juridische kwestie?

Update 5/9/2019: Deze laatste verklaring is inmiddels van de website van ASML verwijderd.

En heeft Samsung op haar beurt nog dingen belooft? Want het lijkt toch zeer onwaarschijnlijk dat er nog een ‘grote Koreaanse klant van ASML’ is, die óók in XTAL geïnvesteerd heeft. Bovendien heeft Wennink niet ontkent dat het om Samsung gaat. Als het niet déze Koreaanse klant was, dan had de CEO waarschijnlijk meer zijn best gedaan om Samsung out-the-picture te houden.

Dat Samsung vervolgens de schuld legt bij de media, is dan ook wel erg gemakkelijk. Deze kwestie behoeft simpelweg meer uitleg van de betrokken partijen, dan hoeft de media ook niet te speculeren wat er precies is gebeurd. Het gaat ten slotte ook nog eens om beursgenoteerde bedrijven, waarbij investeerders het recht hebben om te weten wat er exact is voorgevallen en wie hierbij betrokken waren.

Wat heeft Wennink ertoe bewogen om tijdens het video interview met de NOS te spreken over ‘hun grootste Koreaanse klant’? De ervaren topman staat al sinds 2013 aan het roer van ASML en heeft de hele affaire dus meegemaakt. Met al zijn ervaring had Wennink kunnen weten dat de media vervolgens over ‘Samsung’ zou beginnen. Hiermee wordt een volledig nieuw hoofdstuk aan de affaire toegevoegd. Want deze Koreaanse klant was dan misschien niet de initiatiefnemer, maar ze hebben het voor XTAL mogelijk gemaakt om voordeel te halen uit de diefstal bij ASML.

Chinese bedrijven zijn in toenemende mate een belangrijke klant van ASML. Niet zo vreemd natuurlijk, want ook binnen de smartphone industrie zien we een duidelijke verschuiving en toenemende vraag naar Chinese smartphones. Denk aan Huawei, maar ook smartphonefabrikanten als OnePlus, Oppo en Xiaomi weten op een succesvolle wijze de internationale markt te betreden.

Logischerwijs zou het foutieve nieuws dat de Chinese overheid achter de spionageaffaire zit, de zakelijke relaties aldaar geen goed doen. De topman voelde zich dan ook genoodzaakt om afstand te doen van deze berichtgeving. De media, maar ook zeker de politiek, nam echter geen genoegen met alleen ‘het waren de Chinezen niet’, en dus moest Wennink meer openheid van zaken geven.

In Nederland kreeg het nieuws overigens meer gevolgen, zo is het ook één van de agendapunten voor de aandeelhoudersvergadering die op 24 april 2019 zal plaatsvinden. Investeerders en de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) zijn verbaasd dat de diefstal niet en/of moeilijk in het jaarverslag terug te vinden is.

Voor de twee betrokken bedrijven lijkt de zaak inmiddels te zijn afgedaan, ASML en Samsung werken nog altijd samen. Wat er achter gesloten deuren is besproken zullen we waarschijnlijk nooit te weten komen. De tijd zal leren of Samsung nog met een betere en meer realistische verklaring naar buiten zal komen.

Samsung is overigens niet het enige bedrijf dat op een ‘slimme’ wijze concurrentievoordelen probeert te behalen. Vorig jaar kwam aan het licht dat Huawei in het verleden apparatuur van T-Mobile heeft gestolen. Deze zaak speelde verschillende jaren geleden, maar begin dit jaar werd bekend dat er in Amerika opnieuw een rechtszaak gevoerd zal worden omtrent deze affaire.

Heb je naar aanleiding van deze publicatie een vraag of wil je wat toevoegen aan het verhaal? Neem contact op met de redactie. Ook als je andere zaken aan het licht wilt brengen kun je contact opnemen via het contactformulier.