Attractie El Paso Special was bij zijn opening uniek in de wereld. Waar anders had een pretpark een interactieve dark ride in zijn aanbod? Bobbejaanland is dan ook trots op deze innovatieve attractie. Vandaag mag hij dan wel niet meer tot de nieuwste behoren, ooit was de attractie toonaangevend in de wereld van pretparken.
Interactieve dark rides
Interactieve dark rides omvatten een element waardoor de passagiers deel uitmaken van de verhaallijn. Het merendeel van de interactieve dark rides zijn shooter dark rides. Hierin moeten de passagiers op een doel schieten. Meestal met een replica revolver of zelfs laserpistool, zoals in Buzz Lightyear Laserblast.
Wanneer een passagier het doel raakt, activeert hij daarmee een element in de dark ride. Vandaar interactief. Dit kan een lichteffect zijn, maar ook een bewegende pop of een geluidseffect. Zonder deze reactie in de attractie spreekt men niet van een interactieve dark ride. Dan is het simpelweg een gewone dark ride.
Een unieke aanpak van de interactieve dark ride is Haunted School in het Italiaanse Etnaland. De attractie werd gethematiseerd naar een duistere school dat examens organiseert. De passagiers dienen dan ook diverse vragen te beantwoorden tijdens de rit. Punten krijgen ze op het einde. Hopelijk ken je het antwoord op alle vragen.
Attractie Bobbejaanland
Pretpark Bobbejaanland opende in 1961. Het begon als variététheater met nadien een grote speeltuin, zwemmeer en andere kleinere attracties. In de jaren ’80 van de vorige eeuw maakte het park echter grote sprongen vooruit. Plots begon de familie Schoepen, de eigenaar van het park, te investeren in grote mechanische attracties.
In 1979 zette het park zichzelf helemaal op de kaart met de opening van looping-achtbaan Looping Star. Samen met Attractiepark Slagharen was Bobbejaanland het eerste park ter wereld met een achtbaan van dit type. In 1982 stuntte het pretpark opnieuw met de kurkentrekker achtbaan Wervelwind van Vekoma.
Met deze twee stalen monsters had het Belgische pretpark de trend gezet. Nadien volgden nog heel wat meer grote en ook kleinere attracties. Zo bouwde het park in hetzelfde decennium nog enkele sensationele attracties waaronder Breakdance, Rainbow en Condor. Afsluiten deden ze de jaren ’80 met de legendarische Indiana River.
El Paso Special
El Paso Special opende in 1988 en is volgens de archieven ’s werelds eerste interactieve dark ride. Voorheen bestonden er wel dark rides. Maar nooit was er een interactief element dat in gang gezet moest worden via een roos. Indertijd betaalde pretpark Bobbejaanland een dikke € 1 miljoen voor de attractie. Vandaag is dat peanuts.
In totaal zijn er maar liefst 50 doelwitten in de Bobbejaanland attractie te vinden. Na activatie kunnen deze elk een actie van de attractie op gang brengen. Sommige poppen bewegen echter ook zonder trigger. Door de hele attractie heen zijn er dan ook om en nabij de 100 te vinden. De attractie is maar liefst 121 meter lang en duurt ongeveer 3 minuten.
Bezoekers die een ritje willen maken in El Paso Special mogen niet te klein zijn. Hoewel Bobbejaanland de attractie wel aanprijst als familieattractie, moet je wel minstens 1,40 meter zijn zonder begeleiding. Een erg bizarre keuze. In Symbolica in de Efteling mogen kinderen vanaf 1 meter al alleen in de attractie.
Mexico dark ride
El Paso Special neemt zijn passagiers op tocht langs diverse scènes. Amerikaanse bezoekers noemen deze zelfs politiek incorrect. De attractie is namelijk aangekleed met geconfedereerde vlaggen. Een vlag die vandaag zowat symbool staat voor de blanke racisten van het land. Zeg maar het Amerikaanse hakenkruis.
Tijdens de rit kom je ook in diverse gevechten terecht. Ook deze zouden vandaag de dag niet meer denkbaar zijn. Toch was het in de jaren ’80 geen probleem. Zo zijn er enkele Indianen waarop de passagiers dienen te schieten. Voor ons lijkt dat geen probleem, dit schiet echter vaak in het verkeerde keelgat bij Amerikaanse bezoekers.
Voorts neemt de attractie zijn bezoekers ook mee langs diverse andere taferelen, voornamelijk Mexicaans getint. Er is een gezellig Mexicaans orkestje, een marktkramer en enkele danseressen. Deze kan vandaag misschien ook niet meer. Een bar met een dansende dame en daarrond gapende mannen die bier drinken.
Día de Muertos in Bobbejaanland
De Bobbejaanland attractie begint met de eerder genoemde marktkramer. Naast hem staat een vrouw op een terras. We bevinden ons op een Mexicaans dorpspleintje. De was hangt op straat en een man draagt potten op z’n hoofd. Ondertussen horen we ook een Mexicaans orkest. Dit speelt een typisch deuntje zodat de sfeer er meteen inzit.
De volgende scène heeft iets weg van Día de Muertos. Bobbejanland plaatste hier diverse poppen met maskers en skeletpoppen. Alles blijft wel luchtig en kindvriendelijk. In de volgende scène van El Paso Special zien we drie Mexicaanse dames. Ze doen een bescheiden pirouette wanneer je één van de doelen raakt.
We komen aan in de hotelbar. Rechts zien we een dame dansen met haar rok de hoogte in. Wellicht moet dit een cancan voorstellen. Aan de voet van het podium zien we een gast zich vergapen aan de dame terwijl een ander viool speelt. Verder in de bar zien we dronken mannen met hun hoofd op tafel bonzen en bier drinken.
Wilde Westen-dark ride
Nadat we de bar verlaten komen we in een typisch cowboystadje. Dieven overvallen een bank en schieten erop los. Wie hier een doel raakt doet de hel losbreken. Overal achter ramen en deuren zitten cowboys met geweren. Deze schieten in actie nadat je op ‘hun’ doel geschoten hebt. Het is typische scène uit het wilde westen.
We passeren het veelbelovende Opera House. Niets is echter wat het lijkt. De dame op het balkon blijkt plots een skelet te zijn. Vlak ernaast zien we opnieuw een dronken man. Wie de roos naast hem raakt zorgt ervoor dat de ezel hem begint te stampen. Echt het goede voorbeeld geven doet Bobbejaanland niet met zijn El Paso Special.
Ons karretje brengt ons naar de volgende scène. We worden verwelkomd door aasgieren en zien een man die opgehangen werd. ‘Hanged for murder’ staat er op een bord. Even verder zien we een man zijn behoefte doen. Vlak naast hem kijkt een orkestje ons uitdagend aan. Dit is de duisterste scène van de hele attractie.
Indianen in Bobbejaanland
Plots duikt er een indiaan op. We komen terecht in een donkere kamer waar weinig te zien is. Wie de roos raakt ziet achter de bergen nog meer indianen verschijnen. Eigenlijk schieten we dus niet echt op de indianen, maar op een roos die hen activeert. Toch blijft het een gevoelig onderwerp voor heel wat Amerikanen.
We komen in een dorpje terecht dat ons doet denken aan het stadje van Zorro. Een infanterist zwaait met de geconfedereerde vlag, maar de strijd gaat voort. Op een deur zien we één van zijn collega’s doorboort met pijlen van de indianen. Hier vindt een bizarre strijd plaats tussen geconfedereerden, Mexicanen en indianen.
Afsluiten doen we de attractie met een concert van de ‘Skunk Dude Mistral Band’. Zij spelen een vrolijk deuntje op typische country-instrumenten. Bobbjeaanland neemt ook op vriendelijk wijze afscheid van de bezoekers. ‘Come agin real soon’ staat er op een vlag die op het podium van de band prijkt. Inclusief schrijffout.
Dark ride attractie met punten
Toen El Paso Special opende in 1988 mocht hij dan wel de eerste interactieve dark ride zijn. Van een puntentelling was er geen sprake. Wie tijdens de rit een doel raakte deed dat dan ook maar om één reden; bewegingen activeren. Er was geen manier om te weten te komen wie de meeste doelen geraakt had en de winnaar was.
Het ontbreken van die puntentelling gaf El Paso Special ook wel zijn charme. De attractie in Bobbejaanland bleef trouw aan zijn oorspronkelijke concept. Dit in een tijd van moderne state of the art dark rides zoals Challenge of Tutankhamon in Walibi Belgium. Later volgde ook Buzz Lightyear Laserblast in Disneyland Parijs.
In 2013 voerde pretpark Bobbejaanland echter een grote verandering door. Het voegde een systeem toe dat het sindsdien mogelijk maakt om het ook tegen elkaar op te nemen. Op het einde van de rit zie je een scherm met daarop de verzamelde punten van iedere passagier. Tijdens de rit is het echter niet mogelijk om je punten te zien.
Mack Rides-attractie
El Paso Special werd gebouwd door de Duitse attractiebouwer Mack Rides. Pretparkfans refereren weleens aan dit type attractie als ‘Bench: the Ride’. Daarmee verwijzen ze naar de stoelen van de attractie. Deze lijken zo op een klassieke tuinbank. De karretjes zijn relatief eenvoudig van opzet, zonder al teveel poespas en gadgets.
Mack Rides bouwde wel meerdere attracties met dit soort karretjes. Denk maar aan Schlittenfahrt Schneeflöckchen in hun eigen Europa-Park in Duitsland. Deze Sneeuwwitje-achtige dark ride werd gebouwd in 1998. Hij heeft echter geen pistolen of targets met triggers en dus ook helemaal geen interactieve elementen.
Mack Rides is echter heel wat meer dan alleen maar dark rides. We kennen de attractiebouwer onder andere van Lost Gravity in Walibi Holland. Ook in de Efteling bouwde het bedrijf attracties als Carnaval Festival en Monsieur Cannibale. In België bouwden ze dan weer Pulsar in Walibi Belgium en de Boomstammetjes in Plopsaland De Panne.
Dark ride animatronics
De decoratie en animatronics – oftewel bewegende poppen – in El Paso Special zijn van de hand van Heimo. Maanden waren ze bezig aan de vele animatronics en decoraties van de nieuwe attractie in Bobbejaanland. Het zijn er dan ook heel wat. Geen enkele andere attractie in het park heeft zoveel bewegende elementen.
Heimo werd in 1945 opgericht. Ooit begon het als een fabrikant van poppen van paardenharen. Vandaag is het bedrijf echter uitgegroeid tot een mondiale speler in de pretparkindustrie. Heimo gaat sinds 2010 door het leven als Heimotion. Ze blijven onverstoord hun steentje bijdragen aan de wondere wereld van de pretparken.
In Nederland verzorgde Heimo onder andere de decoratie en animatronics van Discovery Club in Avonturenpark Hellendoorn. Ook het Wild West Adventure in Attractiepark Slagharen was van de hand van de Duitsers. Voorts waren ze ook verantwoordelijk voor de verdwenen dark ride Geister-Rikscha in Phantasialand.
Dark rides in België en Nederland
Interactieve dark rides zijn erg dun bezaaid in de lage landen. In Nederland kennen we enkel Discovery Club in Avonturenpark Hellendoorn. Ook deze werd trouwens gebouwd door Mack Rides. Daarnaast was ook de decoratie van de hand van Heimo. Hij opende in 1999, duurt 3 minuten en is 135 meter lang.
In België bestaat er naast El Paso Special ook maar één andere interactieve dark ride. Challenge of Tutankhamon is echter wel van een ander niveau dan de andere interactieve dark rides in de lage landen. De attractie werd gebouwd in 2003 en maakt gebruik van heel wat geavanceerdere technologie.
Challenge of Tutankhamon werd gebouwd door ETF Ride System, een Nederlandse attractiebouwer. De animatronics werden dan weer gebouwd door Sally Corporation. Dit Amerikaanse bedrijf is wereldbekend op het gebied van bewegende poppen. Ze werkten al mee aan attracties rond Scooby Doo, the Flintstones en Justice League.
Dark rides Bobbejaanland
Behalve El Paso Special had en heeft Bobbejaanland nog wel meer dark rides. De eerste was het Spookhuis. Deze kermisattractie opende in 1975 en sloot datzelfde jaar al. In 1985 volgde de Time Tunnel. Hierin namen de bezoekers plaats in een miniatuurtrein. Deze reed door een donkere tunnel, die hen terugbracht in de tijd.
Leuk weetje is dat de Time Tunnel ook ontworpen en gebouwd werd door Heimo. In 2000 kwam er uiteindelijk ook een einde aan het verhaal van deze attractie. Behalve een doorwandelattractie was El Paso Special lange tijd dus de enige dark ride van het pretpark. Daar kwam in 2015 echter verandering in.
The Forbidden Caves was de tot dan toe duurste investering van het pretpark. In de attractie zetten de bezoekers een 3D-bril op en nemen ze plaats in een bus. Die brengt hun uiteindelijk naar een ruimte met een bijna 360° scherm. Een dark ride volgens de strikte zin van het woord is het dus niet. Geef ons dan maar de controversiële El Paso Special!